به گزارش پایگاه خبری فجر شمال، امامعلی شعبانی دانشیار گروه تاریخ دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه مازندران و مولف کتاب زندگانی و مبارزات شهید دکتر بهشتی، درطی یادداشتی با عنوان«شهید بهشتی، متفکری جریان‌ساز» به مناسبت هفتم تیرماه سال‌روز شهادت شهید دکتر بهشتی به بررسی زندگی و جایگاه ایشان در تاریخ معاصر ایران پرداخته است.
شعبانی در این یاداشت آورده است: امام خمینی(ره) با شهادت و از دست‌دادن رهبران انقلاب، پیام‌ها و طبعا توصیفات بسیار ارزشمندی درباره آنان به کار می‌برده است. لیکن جمله مشهور ایشان با عبارت «بهشتی یک ملت بود» در وصف شهید دکتر بهشتی را برای کمتر عزیزی از رهبران نهضتش به کار برده است. حال به‌راستی ملتی چون او دارای چه ویژگی‌هایی بود که در حق ایشان چنین توصیفی به کار رفت؟ به‌راستی این جمله به چه معناست؟ مگر یک ملت چه خصلت‌ها و ویزگی‌هایی دارد که شهید بهشتی به تنهایی صاحب همه آن‌ها بود؟ و چرا اساسا می‌بایست شهید بهشتی را مصداق بارز این جمله امام دانست؟
وی در ادامه می افزاید: بی‌تردید بحث، بررسی و مداقه در زندگی مشاهیر و معاریف ایرانی که خود به عنوان نمادهای هویت ملی محسوب می‌شوند، آن‌هم برای جامعه‌ای که متاسفانه حافظه تاریخی‌اش اساسا در شان و عظمت تاریخ و گذشته او نیست[و البته بخشی از راز عقب‌ماندگی او در همین نکته نهفته است] می‌تواند ضمن ارایه الگویی ممتاز و ارزشمند، در احیای تمدن بزرگ ایرانی- اسلامی موثر واقع شود. مدیر، مدبر، مجتهد، فقیه، اهل قلم، سخنور، فیلسوف، اقتصاددان(نظریه‌پرداز در اقتصاد اسلامی)، جامعه‌شناس، سیاست‌دان، مسلط به چهار زبان زنده دنیا(فارسی، عربی، انگلیسی و آلمانی) از جمله ویژگی‌هایی است که در وصف شهید دکتر بهشتی(1360-1307) این متفکر جریان‌ساز تاریخ معاصر ایران و جهان گفته شده است. هم‌چنین از وی به نماد جاذبه، بنیان‌گذار رنسانس در حوزه‌های علمیه، دارای قرائتی انسانی و اسلامی از دین، اندیشمند معاصر، چهره‌ای موثر در پیروزی نهضت امام، باورمند به حزب و تحزب«رهبر معنوی حزب جمهوری اسلامی با جمله معروف حزب معبد من است»، نماد و سمبل اعتدال در عرصه‌های مذهبی و سیاسی و... یاد شده است.
دانشیار گروه تاریخ دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه مازندران ادامه می دهد: توصیفاتی که کمتر اندیشمند ایران معاصر تاکنون به خود اختصاص داده است. همه این قابلیت‌ها و ویژگی‌های منحصر به فرد البته مدیون عواملی چند بود: تجربه تحصیل در دو مکتب دانشگاه«تحصیل در دو مقطع کارشناسی و دکتری در دانشگاه تهران و آن‌هم از دهه 30 شمسی» و حوزه«نیل به مقام آیت‌اللهی»، تجربه زندگی حدودا 6 سال در اروپا و به ویژه در آلمان«به عنوان امامت مسجد اسلامی هامبورگ»، تعامل با نحله‌ها و تفکرات مختلف داخلی و خارجی«در قالب سخنرانی در جمع دانشجویان ایرانی مقیم اروپا، تعامل با اندیشمندان و نخبگان داخلی و خارجی، تدریس زبان انگلیسی در دبیرستان‌های تهران، تحصیل و تدریس در مدارس علمیه و...». شهید بهشتی در فردای پس از پیروزی انقلاب اسلامی کارنامه درخشانی را در پایه‌گذاری و پی‌ریزی بسیاری از نهادها و سازمان‌های جمهوری اسلامی، آن‌هم در سال‌های بحران(1358 تا 1360) را به نام خود ثبت کرده است.
شعبانی در این یاداشت علمی تحلیلی می آورد: عضویت موثر در شواری انقلاب(دبیر شورای انقلاب)، تدوین قانون اساسی، معمار نوین نظام قضایی ایران، پایه‌گذار شورای عالی قضایی، ریاست دیوان عالی کشور، مدیریت قوه قضاییه، بنیاد مستضعفان، کمیته امداد، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، جهاد سازندگی، ریاست مجلس خبرگان قانون اساسی و... بینش و دور اندیشی تحسین‌برانگیز وی را به تصویر می‌کشد. صاحب اندیشه و تعقل، دارای اعتماد به نفس، برخورداری از تقوا در عرصه‌های مختلف، متخلق به اخلاق انسانی و اسلامی، صاحب بینش و علم، دارای مدیریت و نظم مثال‌زدنی، برخورداری از روحیه شجاعت، تواضع، شفقت نسبت به خلق، اهل جهاد و مبارزه، مثبت‌گرایی و مثبت‌اندیشی، تکریم شخصیت دیگران، ارتباط انسانی خوب و کارآمد از ویژگی‌های بارز شخصیتی شهید بهشتی است که در روایت بازیگران آن عصر و به‌طور مکرر ثبت گردیده است.
وی خاطرنشان می کند: نظریه‌پردازان و آگاهان سیاسی جهان از وی به‌عنوان یکی از مقتدرترین طراحان و مردان سیاست، مغز متفکر انقلاب، راهنمای آتش‌فشان توفنده انقلاب، دست‌یار امام، یکی از طراحان اصلی انقلاب، مردی قدرتمند در صحنه سیاسی ایران، مردی با چهره گیرا و پر ابهت، برخوردار از دید و رویکرد نو نسبت به مسایل، معتقد به نظم و سازمان، نویسنده اسلامی«صاحب آثار علمی در زمینه‌های مختلف»، صاحب نقش‌های متعدد و متکثر و در عین حال کارآمد نام بردند. چهره‌ای که با شهادتش خلا قدرت و در حقیقت مدیریت بحران‌ها در ایران، خود را به‌طور آشکار نشان داد. شخصیت بی‌بدیلی که در اسناد لانه جاسوسی از وی با این عبارت یاد شده است: «او را به هیچ وجه نمی‌توان فریب داد» که خود از عظمت، جایگاه و تاثیرگذاری‌اش در تاریخ تحولات سیاسی، مذهبی و اجتماعی ایران معاصر و حتی تاریخ جهان اسلام گواهی دارد.
مولف کتاب زندگانی و مبارزات شهید دکتر بهشتی ادامه می دهد: شهید بهشتی یکی از برجسته‌ترین رهبران انقلاب اسلامی بود که در تمامی مراحل پر فراز و نشیب مبارزه و نیز در گذار انقلاب نوپای اسلامی از بحران‌های بنیان برافکن سال‌های اولیه پیروزی نقش بی‌بدیلی داشت. وی به مدد خودسازی روحی و معنوی‌اش و نیز توان فوق‌العاده مدیریتی از یک‌سو و تسلط علمی بر سیاست، اجتماع، اقتصاد و فرهنگ از دیگر سو، بی‌تردید پس از امام، تاثیرگذارترین شخصیتی بود که در پیشبرد و تثبیت انقلاب نقش به‌سزایی داشت. تاریخ ایران به طور اعم و تاریخ معاصر ایران به طور اخص، مدیون رشادت‌ها و از خودگذشتگی‌های شخصیت‌های منحصر به فردی چون اوست.
دانشیار گروه تاریخ دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه مازندران در خاتمه این بحث می آورد: تحلیل پروفسور فرامرز رفیع‌پور جامعه‌شناس شهیر ایرانی خالی از لطف نخواهد بود«ر.ک.به: توسعه و تضاد، 1377، ص124». او سخت و به درستی بر این باور است که انقلاب اسلامی پس از شهادت شهید بهشتی به مانند کشتی طوفان‌زده‌ای می‌مانست که با امواج پی‌در‌پی حوادث و بحران‌ها به این‌سو و آن‌سو می‌رفت. این بار انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی مجبور بود تا با آزمون و خطا پیش برود. فقدان ایشان خسارت بزرگی برای انقلاب و آینده آن بود؛ گرچه برای شهادت ایشان، بعدها آثار مثبتی از جمله مصونیت انقلاب در مقابل توطئه‌ها و بحران‌ها، افزایش ضریب صبر مردم در مقابل مشکلات، پیروزی خط امام و نیز رفع مظلومیت از خود ایشان و... ذکر شده است.
گفتنی است: شهید بهشتی در 7 تیرماه سال 1360 در محل دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی و در سرچشمه تهران به‌همراه 72 نفر از ارکان انقلاب توسط سازمان مجاهدین خلق ایران- پس از ناامیدی از جذب و هم‌سوسازی وی با سازمان- بر اثر انفجار بمب به شهادت رسید. شهادت او نقطه عطفی در تاریخ تحولات معاصر ایران محسوب و در تقویم ملی ثبت گردیده است. شهید بهشتی، مردی که بسیار فراتر از زمانه‌اش می‌اندیشید، مظلوم زیست و مظلوم مرد؛ یادش گرامی و راهش چون راست قامت جاودانه تاریخ پر رهرو باد. شهادت او تاوان ملت بزرگی بود که می‌خواست آزاد زندگی کند و آزاد بمیرد. بی‌تردید بازخوانی آرا و اندیشه‌های شخصیت‌های شاخص انقلاب هم‌چون شهید دکتر بهشتی و عمل بر مسیر آنان می‌تواند ره‌گشای ایران امروز ما در نهضت عظیم احیای تمدن ایرانی- اسلامی باشد. ضمن آن که انعکاسی از زنده نگه داشتن آرمان‌های اسلامی و انسانی ما خواهد بود.
حمیدرضا گل محمدی تواندشتی
انتهای پیام