گروه تفکر و اندیشه: عضو هیات علمی دانشکده الهیات و معارف اسلامی
دانشگاه مازندران در یک یادداشت تحلیلی به مناسبت سال‌روز ولادت امام
محمدباقر(ع)، به بیان گوشه‌ای از ویژگی‌ها، ظرفیت‌ها و توانمندی‌های علمی
این امام و پیشوای بزرگ مسلمانان پرداخت.
به گزارش پایگاه خبری فجر شمال، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی اسماعیل‌پور عضو هیات علمی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مازندران در یک یادداشت تحلیلی به مناسبت سال‌روز ولادت امام محمدباقر(ع)، به بیان گوشه‌ای از ویژگی‌ها، ظرفیت‌ها و توانمندی‌های علمی این امام و پیشوای بزرگ مسلمانان پرداخت.
پیشوای پنجم، طی مدت امامت خود در همان شرایط نامساعد به نشر و اشاعه حقایق و معارف الهی پرداخت و مشکلات علمی را تشریح نمود و جنبش علمی دامنه‌داری به وجود آورد که مقدمات تاسیس دانشگاه بزرگ اسلامی را که در دوران امامت فرزند گرامی‌ش امام صادق(ع) به اوج عظمت رسید، پی‌ریزی کرد.
امام باقر(ع) در علم، زهد، عظمت و فضیلت، سرآمد همه بزرگان بنی‌هاشم بود و مقام بزرگ علمی و اخلاقی او مورد تصدیق دوست و دشمن بود. به قدری روایات و احادیث در زمینه مسایل و احکام اسلامی، تفسیر، تاریخ اسلام و انواع علوم از آن حضرت به یادگار مانده است که تا آن روز از هیچ یک از فرزندان امام حسن(ع) و امام حسین(ع) به جای نمانده است.
رجال و شخصیت‌های بزرگ علمی آن روز و نیز عده‌ای از یاران پیامبر که هنوز در حال حیات بودند از محضر آن حضرت استفاده می‌کردند. جابربن‌یزید جعفی و کیسان السجستانی از تابعین و فقهایی مانند ابن مبارک، زهری، اوزاعی، ابوحنیفه، مالک، شافعی و زیاد بن منذر از آثار علمی او بهره‌مند شده و سخنان آن حضرت را بی‌واسطه و گاه با چند واسطه نقل نموده‌اند.
کتب و مولفات دانشمندان و مورخان اهل تسنن مانند طبری، بلاذری، خطیب بغدادی، ابونعیم اصفهانی و کتبی مانند موطا مالک، سنن ابی‌داوود، مسند ابوحنیفه، مسند مروزی، تفسیر نقاش، تفسیر زمخشری و نظایر آن‌ها که از مهم‌ترین کتاب‌های جهان تسنن هستند، پر از سخنان پر مفهوم پیشوای پنجم است و همه جا جمله (قال محمد بن علی) یا (قال محمد باقر) به چشم می‌خورد.
کتب شیعه نیز در زمینه‌های مختلف، سرشار از سخنان و احادیث حضرت باقر(علیه‌السلام) است و هر کس که کوچک‌ترین آشنایی با این کتاب‌ها داشته باشد این معنا را تصدیق می‌کند.
امام باقر(ع) از نظر دانشمندان
آوازه علوم و دانش‌های امام باقر(ع) چنان اقطار کشورهای اسلامی را پر کرده بود که لقب باقرالعلوم به معنای گشاینده دریچه‌های دانش و شکافنده مشکلات علوم را به خود گرفته بود. ابن حجر هیتمی می‌گوید: محمد باقر به اندازه‌‌ای گنج‌های پنهان معارف و دانش‌ها را آشکار ساخته، حقایق احکام و حکمت‌ها و لطایف دانش‌ها را بیان کرده که جز بر عناصر بی‌بصیرت و بدسیرت پوشیده نیست و از همین جاست که وی را شکافنده و جامع علوم و برافرازنده پرچم دانش خوانده‌اند.
عبدالله بن عطا نیز می‌گوید: من هرگز دانشمندان اسلام را در هیچ محفل و مجمعی به اندازه محفل محمدبن علی از نظر علمی، حقیر و کوچک ندیدم. من حکم‌بن عتیبه را که در علم فقه، مشهور آفاق بود دیدم که در خدمت امام محمد باقر(ع) مانند کودکی در برابر استاد عالی مقام، زانوی ادب بر زمین زده، شیفته و مجذوب کلام و شخصیت او گردیده بود.
در پایان، خوانندگان این مطلب را به حدیثی از آن امام همام دعوت می‌کنم:
قال الباقر علیه السلام:
مَا شِیعَتُنَا إِلاَّ مَنِ اِتَّقَى اَللَّهَ وَ أَطَاعَهُ وَ مَا کَانُوا یُعْرَفُونَ یَا جَابِرُ إِلاَّ بِالتَّوَاضُعِ وَ اَلتَّخَشُّعِ وَ کَثْرَهِ ذِکْرِ اَللَّهِ وَ اَلصَّوْمِ وَ اَلصَّلاَهِ وَ اَلتَّعَهُّدِ لِلْجِیرَانِ مِنَ اَلْفُقَرَاءِ وَ أَهْلِ اَلْمَسْکَنَهِ وَ اَلْغَارِمِینَ.
شیعۀ ما نیست مگر کسى که از نافرمانی خدا بپرهیزد و فرمانبردار او باشد و شیعیان ما شناخته نمى‌شوند مگر با فروتنى و خضوع و بسیار یاد خدا و روزه گرفتن و نمازخواندن و دلجویى از همسایگان مستمند و فقیران و بدهکاران.
خبرنگار پایگاه خبری فجر شمال
حمیدرضا گل محمدی تواندشتی
انتهای پیام